Związek agresywności w marzeniach sennych z gotowością do agresji na jawie

Malwina Dankiewicz

Podstawowym celem realizowanego projektu badawczego jest próba ustalenia związku pomiędzy agresywnymi treściami marzeń sennych a agresywnością przejawianą na jawie. W szczególności chodzi o ustalenie, czy w marzeniach sennych można wyodrębnić te same kategorie agresji, co na jawie, a także czy poprzez badanie marzeń sennych pod kątem treści agresywnych możliwy jest trafny i rzetelny pomiar gotowości do agresji interpersonalnej i jej form.

Współcześnie agresja jest istotnym problemem społecznym, mającym dalekosiężne znaczenie w ludzkim zachowaniu i osobowości, szeroko dyskutowanym i często podejmowanym przez badaczy. Wykonano do tej pory wiele badań dotyczących uwarunkowań agresji i agresywności, a także zaproponowano wiele różnych teorii. Temat agresji interpersonalnej jest nie tylko aktualny, ale coraz ważniejszy ze względu na pojawianie się jej nowych form i konieczność znajdowania nowych metod przeciwdziałania oraz radzenia sobie z różnymi formami agresji i jej konsekwencjami, z czym wiąże się zapotrzebowanie na nowe, lepsze metody diagnozy osobowości agresywnej.

Dotychczas stosowane narzędzia mają swoje zalety, ale również wady. Najczęściej stosowane są skale samoopisowe (Buss i Durkee, 1957; Buss i Perry, 1992; Choynowski, 1972, 1998; Frączek, 2002, 2009; Gaś, 1980; James i McIntyre, 2000; Ostrowska, 2002; Rosenzweig, 1981; Siuta, 2006; Spielberger, Jacobs, Russell, Crane, 1983), które skupiają się na świadomych procesach poznawczych, dostarczając informacji na temat ważnych elementów osobowości, takich jak koncepcje własnego Ja i opinie o samym sobie. Ich wadą jest podatność na wpływ aprobaty społecznej i związanej z nią próby wywierania dobrego wrażenia, które zniekształcają wyniki, szczególnie w przypadku tak negatywnych i potępianych społecznie zachowań jak agresja. Wiele kwestionariuszy nie różnicuje precyzyjnie wszystkich form agresji (McCloskey i Coccaro, 2003), ponadto na podstawie samoopisu nie mogą być oceniane niejawne treści poznawcze, z powodu ich niedostępności (James i Mclntyre, 2000).

Istnieje zatem potrzeba stworzenia narzędzia, które umożliwi badanie wszystkich form agresji interpersonalnej, będącego jednocześnie pośrednią miarą agresywności, charakteryzującą się w mniejszym stopniu ograniczeniami i wadami metod samoopisowych.