Poczucie kontroli jako predyktor zachowań w Internecie

Aleksandra Jaszczak

Celem pracy i zaplanowanych na jej potrzeby badań własnych była próba opisania konstruktu poczucia kontroli w ujęciu Rottera (1966) w odniesieniu do środowiska Internetu – ze szczególnym uwzględnieniem jego roli jako predyktora zachowań w sieci. Dla realizacji tego celu konieczne było stworzenie nowego, wystandaryzowanego narzędzia do badania poczucia kontroli w odniesieniu do aktywności człowieka w przestrzeni wirtualnej. Środowisko to charakteryzuje się bowiem wyjątkowymi cechami, które w sposób zasadniczy odróżniają je od świata realnego.

Na funkcjonowanie w Internecie wpływ wywierają nie tylko cechy tego środowiska, ale także indywidualne właściwości użytkowników. Dlatego dodatkowym celem badań własnych była analiza związku poczucia kontroli w Internecie z wybranymi korelatami osobowościowymi oraz zgeneralizowanym poczuciem kontroli użytkowników. Istnieją także przesłanki przemawiające za tym, że poczucie kontroli wiąże się w z nieadaptacyjnym korzystaniem z Internetu. Dlatego także i ten aspekt zachowań sieciowych został poddany analizie.

W efekcie przeprowadzonych badań i analiz skonstruowany został model statystyczny, bardzo dobrze dopasowany do danych i uwzględniający wszystkie wymienione zmienne. Dowodzi on, że relacje pomiędzy poczuciem kontroli a korzystaniem z Internetu są bardziej złożone niż początkowo zakładano.